Parcourir le sango
k
komensêe kɔ.ma̰.see v commencer
kôndo kɔ.ndɔ n poulet Expr. wâlï-kôndo poule hen wâlï bengbä yê tî li tî (kôndo) Expr. n fr crête (de coq) Eng comb (of rooster) de Striegel; Kamm(eines Hahns) mamâ tî kôndo Expr. n fr poule Eng hen de Henne môlengê tî kôndo Expr. n fr poussin Eng chick de Küken
kongä ko.ŋga n vipère Bitis arietans
kongba ko.ŋgba n 1 crapaud 2 grenouille
köngbö kɔ.ŋgbɔ n enfant né après des jumeaux
kongö 1 ko.ŋgo n 1 fleur bê tî kongö Expr. n fr bourgeon Eng bud de Knospe 2 buisson
kono kɔ.nɔ 1 v grossir, grosse (être) Ângasa sô ate kôbe tî yäkä. Nî laâ âla kono mîngi. Those goats ate crops. That is why they are so fat. 2 grand, gros (être) ködörö tî Bangui akono mîngi. The town of Bangui is very big. lê nî akono mîngi pëpe Expr. fr étroit (être) Eng narrow (be) de eng (sein) 3 v grandir Môlengê nî akono bîanî. Lo gä zo awe. The child has grown up. He's an adult [lit. he has become a person] 4 v agrandir kono yâ nî Expr. kɔ.nɔ ya ni v fr agrandir Eng enlarge de vergrößern
konô kɔ.nɔ n hippopotame Hippopotamus amphibus
könöngö kɔ.nɔ.ŋgɔ n dimension, taille könöngö tî gbe tî yâ Expr. kɔ.nɔ.ŋgɔ ti gbe ti ya n fr taille (ceinture) Eng waist de Taille, Gürtellinie
kopo ko.po n 1 gobelet 2 boîte de conserve
koro kɔ.ɾɔ v tousser koro na ndüzü äpe Expr. v fr ne rien dire à haute voix Eng say nothing out loud, not let on de schweigen, nicht verraten
kôro ko.ɾo 1 v percer kôro mê Expr. v fr percer les oreilles Eng pierce ears de die Ohren stechen 2 percé
körö kɔ.ɾɔ n 1 rhume kötä körö Expr. n fr tuberculose Eng tuberculosis de Tuberkulose 2 flegme, glaire hûru körö Expr. v fr se moucher Eng blow nose de sich schnäuzen
korobô ko.ɾo.bo var. dial. korogbô n testicule Expr. bâgara sô a zî korobô tî lo bouvillon, bœuf châtré steer bâgara zî zî korobô tî ... Expr. v fr châtrer Eng castrate de kastrieren
korogbô ko.ɾo.gbo var. de korobô
kôsö 1 kɔ.sɔ n 1 courge 2 graine de courge 3 sorgho (saison sèche) Sorghum bicolor
kôsö 2 ko.so [sam], kɔ.sɔ [lb] v entraîner, tirer
kötä ko.ta adj 1 grand, gros (être) Bangui ayeke kötä ködörö bîanî! Bangui is indeed a big town! Expr. kötä bê bê yeke kötä comp. fr grand, puissant (être) Eng great, powerful (be) de groß, mächtig (sein) Sô ayeke kötä gbïä bîanî! Âwato tî lo kûê akpë mbito tî lo. That was indeed a great king! All his enemies feared him. kanivöo Expr. ka.ni.voo n fr caniveau, fossé, rigole Eng gutter, ditch de GosseGraben kötä dongi Expr. n fr roussette (grande chauve-souris) Eng fruit bat de Flughund, Obstfledermaus kötä kadâ Expr. n fr margouillat Eng agama lizard (red-headed) de Agama Eidechse (rotköpfig) kötä kpöka Expr. n fr grande houe Eng big hoe de große Hacke kötä lâ Expr. n fr jour, journée (lumière) Eng daytime de Tag, Tageslicht kötä lê nî Expr. n fr largeur Eng width de Breite kötä lê tî ngû rivière large wide river kötä lenge 1 Expr. n fr cauris ; grosse Eng cowrie shell de Kauri Muschel kötä lenge 2 Expr. n fr grosse perle Eng large perle de große perle kötä li tî mabôko Expr. n fr pouce Eng thumb de Daumen kötä mapö Expr. n fr harmattan Eng harmattan de Harmattan kötä ngo Expr. n fr grand tambour Eng big(gest) drum de große (größte) Trommel kötä ngû sô asua Expr. n fr rivière, fleuve Eng river de Fluss kötä ngû sô asua pëpe Expr. n fr lac Eng lake de See kötä papa Expr. n fr louche Eng ladle de Schöpflöffel kötä pëmbë Expr. n fr molaire Eng molar tooth de Stockzahn kötä pupu Expr. n fr harmattan Eng harmattan de Harmattan kötä ta Expr. n fr vase (organique) Eng slime (organic) de Schleim (organisch) kötä tênë (wên) tî kua tî ândao Expr. n fr enclume Eng anvil de Amboß kötä tere Expr. n fr tarentule Eng tarantula de Vogelspinne, Tarantel Kötä Urse Expr. n fr la Grande Ours, Girafe Eng Big Dipper, Plough, Great Bear de Großer Wagen, Großer Bär kötä wâ tî lëkëngö ta Expr. n fr four de potier Eng potter's kiln de Töpferbrennofen kötä yê Expr. n fr chose importante, l'essentiel Eng important thing, what counts de wichtige Sache, Hauptsache kötä zo Expr. n 1 fr adulte Eng adult de Erwachsener 2 fr personnalité importante Eng important person de wichtige Person lê tî kötä ngâgö Expr. n fr aubergine Eng eggplant de Aubergine Solanum melongena li ködörö Expr. n fr capitale Eng capital city de Hauptstadt na kötä ndäpêrêrê Expr. adv fr tôt, de bonne heure Eng early de früh Fadë ï löndö na kötä ndäpêrêrê tî gî ângbä. We will arise early to hunt buffalo. pelikan Expr. pe.li.ka̰ n fr pélican Eng pelican de Pelikan Pelecanus rufescens sâra kötä bê Expr. v 1 fr jaloux, envieux (être) Eng jealous, envious (be) de eifersüchtig, neidisch (sein) Îtä tî lo awara kötä ndo. Ngbanga tî sô lo sâra kötä bê. His brother got an important position. On account of this, he was jealous. 2 fr avide, cupide (être) Eng greedy (be) de gierig (sein) Lo kângbi kôbe nî pëpe. Lo sâra kötä bê ahön ndönî. He did not share the food. He was greedy. 2 important (être) Tënë tî birä ayeke kötä tënë bîanî. The matter of war is indeed an important problem.