Browse Sango
y
ya v souffler (vent) ya na yâ tî pupu Expr. v fr planer dans l'air Eng soar in the air de hochfliegen, schweben
yâ 1 n 1 estomac, ventre Expr. söngö yâ so bängö yâ Expr. n fr règles (d'une femme) Eng menstrual period de Monatsblutung, Regelblutung könöngö tî gbe tî yâ Expr. kɔ.nɔ.ŋgɔ ti gbe ti ya n fr taille (ceinture) Eng waist de Taille, Gürtellinie na yâ tî Expr. 1 *** fr dedans Eng inside de drinnen Na yâ tî da nî, fadë mo bâa ngbâ tî asembë. Inside the house, you will see lots of dishes. Expr. yôro na yâ tî yôro 1 yâ 1 yôro terê na yâ tî yôro 2 terê tî da yâ 1 zî kûngbâ na yâ tî zî yâ 1 zî ngû na yâ tî (ngö, mangbökö) zî ngû 1 yâ 1 ngö mangbökö zîa kûngbâ na yâ tî ... zîa yâ 1 2 *** fr dans Eng in de in/im Âla lï na yâ tî da. They entered into the house. 3 *** fr dans (temps) Eng within (time) de innerhalb Fadë lo sï na yâ tî ngbonga ôko. He will arrive within one hour. sïgîgî na yâ tî pärä Expr. v fr éclore Eng hatch de (aus-)schlüpfen sënë tî yâ Expr. n fr ver intestinal Eng intestinal worm de Bandwurm söngö yâ tî düngü Expr. n fr labeur, douleur d'accouchement Eng labour, birth pains de (Geburts-)Wehen yâ asï Expr. fr rassasié (être) Eng sated (be) de satt (sein) Lo te kôbe zûsuka yâ tî lo asï. He ate until he was sated. 2 ventre, abdomen (externe) 3 à l'intérieur Zo nî alï zî yâ tî tënë der. v fr expliquer Eng explain de erklären ba yâ nî Expr. v fr plier Eng fold de falten fâ yâ nî Expr. v fr diviser, séparer Eng divide, separate (tr) de teilen, trennen fâ yâ nî kêtê kêtê Expr. v fr découper, couper en morceaux Eng chop into pieces de in Stücke schneiden fâ yâ nî na sîi Expr. v fr scier Eng saw (wood) de sägen fâ yâ tî Expr. v 1 fr casser Eng break de (zer-)brechen 2 fr trancher Eng slice de aufschneiden gbîan yâ tî âyê Expr. v fr mélanger Eng mix de mischen gbôto yâ nî Expr. v 1 fr élargir Eng widen de erweitern, ausweiten 2 fr rallonger Eng lengthen de verlängern 3 fr étirer, tendre Eng stretch de dehnen, ausstrecken gbû yâ tî Expr. v fr pétrir Eng knead de kneten hasa yâ tî tënë Expr. v fr expliquer Eng explain de erklären kä tî yâ tî këkë Expr. n fr nœud (dans le bois) Eng knot (in wood) de Knoten (im Holz) kâmba sô yâ nî a kânga Expr. n fr nœud Eng knot de Knoten këkë sô asûru yâ nî awe Expr. n fr planche Eng plank de Brett, Planke kîri tî te yâ tî kôbe sô ... mene Expr. v fr ruminer Eng ruminate, chew cud de wiederkäuen kono yâ nî Expr. kɔ.nɔ ya ni v fr agrandir Eng enlarge de vergrößern kpë tî yâ tî biö Expr. n fr moelle Eng bone marrow de Knochenmark kpë tî yâ tî mê Expr. n fr cérumen Eng earwax de Ohrenschmalz mä yânî Expr. v fr comprendre Eng understand de verstehen ngû tî yâ tî këkë Expr. n fr sève Eng sap de Saft (von Pflanzen) pëngö yâ tî ... Expr. n fr van Eng winnow de Windsichter pîka yâ tî Expr. v fr battre (la céréale) Eng thresh, beat (grain) de dreschen pîka yâ tî kpângbi Expr. v fr battre les ailes Eng flap the wings de die Flügel schlagen sêse tî yâ tî da Expr. n fr plancher, sol Eng floor de Fußboden söngö tî yâ tî terê Expr. n fr douleur Eng pain de Schmerz te yâ nî Expr. v 1 fr croquer Eng crunch de knacken, knabbern 2 fr mâcher Eng chew de kauen yâ nî awöko Expr. fr lâche, desserré (être) Eng loose, slack (be) de lose, locker, schlaff (sein) Yâ nî awöko. Gbôto kâmba nî ngangü. The rope is loose. Pull it hard. yâ nî ayeke sêngê Expr. fr vide (être) Eng empty (be) de leer (sein) Yâ nî ayeke sêngê. Fadë mo wara yê ôko da pëpe. It is empty. You won't find anything inside. yâ nî azî Expr. fr lâche (être) Eng untied (be) de offen (sein) Mo lîngbi tî hön na kâmba nî. Yâ nî azî awe. You can take the rope away. It is untied now. yâ tî dû tî kötä ngû sô ahôle Expr. n fr wadi, lit sec de rivière Eng riverbed (dry) de Flussbett (trocken) yâ tî mabôko Expr. n fr paume (de la main) Eng palm (of hand) de Handfläche yâ tî yângâ Expr. n fr palais (de la bouche) Eng palate de Gaumen zî yâ nî Expr. v fr desserrer, relâcher Eng loosen de lösen, loslassen zî yâ tî Expr. v fr dénouer Eng untie de lösen zï yâ tî tënë Expr. v fr contredire Eng contradict de widersprechen zo tî kua tî yâ tî da Expr. n fr domestique, servante, serviteur Eng servant (domestic) de Hausangestellte(r) yâ tî gbägbä Expr. n fr cour, enceinte Eng yard, courtyard de Hof
yâ tî ... akânga adj constipé (être) Lo te mâpa mîngi sï yâ tî lo akânga. Il est constipé parce qu'il a mangé trop de pain. He ate lots of bread and became constipated.
yâa v lever, soulever yâa ïrï Expr. v fr se vanter Eng boast, brag de prahlen yâa ïrï tî ... Expr. v fr louer Eng praise (someone) de loben
yäkä n champ maka tî yäkä Expr. n fr borne (d'un champ) Eng boundary (of field) de Grenze yäkä tî âkugbë tî kâsa Expr. n fr jardin Eng garden de Garten
yamba 1 v 1 honorer 2 accueillir wayämbängö âgene Expr. n fr hôte (qui accueille) Eng host de Gastgeber(in)
yamba 2 adv 1 à l'écart, à part Lo dutï tî lo yamba. Il s'est assis à part. He sat apart. 2 libre, en liberté A zî ângbâa nî yamba. Ils ont laissé les esclaves en liberté. They let the slaves go free.
yambatï n paume (de la main)
yändä n 1 fétiche, idole ; dieu 2 sorcellerie
yândo ya.ndo n 1 arrière-pays 2 désert
yângâ n 1 bouche Expression idiomatique âtënë ahôle na yângâ tî ... â- Expr. gi yângâ gi Expr. hûru yângâ hûru Expr. ke yângâ ke Expr. kîri yângâ kîri 1 Expr. mä yângâ mä Expr. mû yângâ Expr. mû yângâ ôko mû Expr. zî yângâ zî Expr. zo tî yângâ-ûse zo fâ küä tî yângâ Expr. v fr se raser Eng shave de rasieren kânga yângâ (tî) ... Expr. v 1 fr fermer (une porte) Eng shut (the door) de (Die Türe) schließen 2 fr boucher Eng stop up de verstopfen 3 fr fermer (un carton, une porte) Eng close, shut (tr) de schliessen kpo na kpo Expr. unspec. var. of kpu na kpu adv fr à jamais, éternellement Eng forever, eternally de für immer, ewiglich See "kpu na kpu" küä tî yângâ Expr. n fr barbe, moustache Eng beard, mustache de Bart, Schnurrbart müngö yângâ Expr. n 1 fr ordre, commande Eng order [command] de Befehl 2 fr promesse Eng promise de Versprechen pîka yângâ Expr. v 1 fr crier (de joie) Eng whoop de schreien (vor Freude) 2 fr caqueter (p. ex. poule) Eng cackle (as of chicken), ululate de gackern (wie Huhn) tënë tî yângâ tî Nzapä Expr. n fr prophétie Eng prophecy de Prophezeiung yâ tî yângâ Expr. n fr palais (de la bouche) Eng palate de Gaumen yângâ tî Expr. *** fr bord de, marge de Eng edge of de Rand, Ufer Ï tambêla na yângâ tî mbênî kötä gbakô. We walked at the edge of a large forest. ndo tî mbütü na yângâ tî ngû Expr. n fr plage Eng beach de Strand Expr. kôbe tî zïängö na yângâ tî yangö kôbe yangö yângâ tî lê tî kokora lê 1 yângâ tî ... Expr. n 1 fr porte Eng door de Tür 2 fr entrée, seuil Eng doorway de Aufgang, Eingang yângâ tî ... azä Expr. v fr dire les paroles blessantes Eng speak hurtful words de gemeine Worte sprechen yângâ tî gbägbä Expr. n fr portail de la muraille d'enceinte Eng gate for the compound; fence gate de Eingangstor zum Grundstück yângâ tî ködörö Expr. n 1 fr langue nationale Eng national language de Nationalsprache 2 fr langue maternelle Eng mother tongue de Muttersprache yângâ tî ndeke Expr. n fr bec Eng beak, bill de Schnabel yângâ tî ngbëndä Expr. n fr bouchon Eng stopper, plug de Stöpsel yângâ tî ta Expr. n fr couvercle de la marmite Eng pot lid de Topfdeckel yângâ-da Expr. n 1 fr porte Eng door de Tür Expr. na yângâda yângâ terê tî da 2 fr entrée, seuil Eng doorway de Tür, Türöffnung, Schwelle kânga yângâ (tî) ... Expr. v 1 fr fermer (une porte) Eng shut (the door) de (Die Türe) schließen 2 fr boucher Eng stop up de verstopfen 3 fr fermer (un carton, une porte) Eng close, shut (tr) de schliessen zî yângâ (tî) ... Expr. v 1 fr ouvrir (une porte) Eng open (a door) (tr) de öffnen 2 fr découvrir Eng uncover de aufdecken, entdecken yê tî pörö tî yângâ Expr. n fr labret Eng labret, lip plug, lip disk de Labret 2 langue tene pekô tî yângâ tî Expr. v 1 fr présager, prophétiser Eng divine, prophesy de vorhersagen, prophezeien 2 fr raconter Eng tell, recount de erzählen 3 fr traduire, interpréter Eng translate, interpret de übersetzen, interpretieren Expr. gbe tî yângâ menton chin gbe
yângâ nî n Eng edge fr bord, marge de Rand
yângâ tî ... Expr. de yângâ 1 n 1 Eng door fr porte de Tür 2 Eng doorway fr entrée, seuil de Aufgang, Eingang
yângâ tî da n porte de la maison
yângbö ya.ŋgbo n concession yângbö tî gbïä Expr. n fr palais Eng palace de Palast
yangö ya.ŋgo n hameçon bïngö yangô Expr. n fr pêche à la ligne Eng line fishing de Angeln kôbe tî zïängö na yângâ tî yangö Expr. n fr appât Eng bait de Köder lê tî yangö Expr. n fr hameçon Eng fishhook de Haken
yânî n dedans, intérieur na yânî Expr. adv fr dedans Eng inside de in, drinnen Lo nguru da nî tî bâa ndo na yânî. Il a fait le tour de la maison pour regarder dedans. He walked around the house to look inside. zîa ... na yâ nî asï Expr. v fr remplir Eng fill de füllen
yâpu v 1 léger (être) Terê tî lo ayâpu. Lo ne pëpe. He is light. He doesn't weigh much. terê tî ... ayâpu Expr. fr soulagé, content (être) Eng feel relieved, happy (be) de sich erleichtert/glücklich fühlen 2 facile (être) 3 rapide (être) Terê tî zo sô ayâpu. Lo kpë lôro ngangü mîngi. That person is fast. He runs very fast. sâra yê na yäpüngö terê Expr. fr zélé (être) Eng eager, zealous (be) de begierig, gespannt (sein) Zo tî kusâla sô, lo sâra yê na yäpüngö terê. Lo sâra kusâla hîo mîngi. That workman is zealous. He works very fast.
yayâ tî kôlï n aîné yayâ tî kôlï frère ainé older brother